XY-theorie (Mc Gregor)
X_y-theorie (Mc Gregor)(Wiki)X- en Y-theorie
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie (bewerkt tot MBO nivo)
De X- en Y-theorie is een theorie ontwikkeld door Douglas McGregor en beschreven in zijn boek The human side of enterprise (1960).
In deze theorie koppelt hij typische kenmerken of opvattingen over medewerkers aan de wijze waarop ze gemotiveerd moeten worden.
In deze theorie gaat het management van de organisatie ervan uit dat werknemers lui zijn en werk zoveel mogelijk willen vermijden. Ze moeten dus gedwongen worden om te werken. De werknemers moeten nauw gecontroleerd worden en er is een hiërarchische/gelaagde structuur nodig . Volgens deze theorie hebben werknemers binnen een organisatie weinig ambitie, vermijden ze verantwoordelijkheid, zijn ze weinig dynamisch en verstandig en zijn ze tegen verandering.
De manager binnen een onderneming die deze theorie aanhoudt, gaat ervan uit dat alle werknemers uit zijn op eigen belang. Ze hebben een pessimistische/sombere kijk ten opzichte van de werknemers. Ze vermoeden dat de enige reden waarom een werknemer werkt, het verdienen van geld is. Ze zullen werknemers ook eerst terechtwijzen zonder zich af te vragen of de fout misschien in het systeem, het beleid, ... van de organisatie ligt.
Het resultaat van deze theorie is dat managers een autoritaire/dwingende stijl aannemen en dat motivatie wordt bekomen via bestraffing, beloning en controle.
Het tegengestelde mensbeeld (binnen een organisatie) noemde McGregor theorie Y. Bij deze theorie gaat men ervan uit dat mensen van nature graag werken, zichzelf onder controle kunnen houden en creatief zijn.
Motivatie wordt in deze situatie bekomen via betrokkenheid en inspraak.
Zie ook:
